Ένοπλες Δυνάμεις: Αυξάνονται κατά 6.000 οι έφεδροι κάθε χρόνο

ΦΩΤΟ: Στιγμιότυπο από τη θερινή εκπαίδευση της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων. Οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν χθες αφορούν τη δεύτερη φάση υλοποίησης των σχεδιασμών που περιλαμβάνονται στην «Ατζέντα 2030» για τις Ένοπλες Δυνάμεις. [ΥΠΕΘΑ / Δ/ΝΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ]

Βασίλης Νέδος

Ακόμη πιο βαθιές τομές στην οργάνωση του στρατεύματος αλλά και στη θητεία των οπλιτών ανακοίνωσε προχθες ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, περιγράφοντας τη δεύτερη φάση υλοποίησης των σχεδιασμών που περιλαμβάνονται στην «Ατζέντα 2030».

Η πιο σημαντική αλλαγή αφορά κατ’ αρχάς τη στρατιωτική θητεία, η οποία ενδιαφέρει και το σύνολο της κοινωνίας, και συγκεκριμένα την απόφαση οι στρατεύσιμοι να κατατάσσονται εφεξής μόνο στον Στρατό Ξηράς (Σ.Ξ.).

Πλέον, με εξαίρεση κάποιες ειδικότητες, όπως για παράδειγμα εκείνες των εμποροπλοιάρχων ή των μηχανικών αεροσκαφών που υπηρετούν τη θητεία τους, όλοι οι στρατεύσιμοι θα ντύνονται στο χακί.

Ο βασικός λόγος για τον οποίο γίνεται αυτή η επιλογή είναι προκειμένου να ενισχυθούν οι αριθμοί των εφέδρων. Αυτή τη στιγμή όλοι όσοι υπηρετούν τη θητεία τους στο Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.) ή στην Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) απολύονται δίχως να λογίζονται εν συνεχεία ως έφεδροι, σε αντίθεση με τους στρατευσίμους του Σ.Ξ. οι οποίοι επανεκπαιδεύονται.

Με βάση τους υφιστάμενους αριθμούς των εκπαιδευτικών σειρών στρατεύσιμων οπλιτών που καλούνται κάθε χρόνο να υπηρετήσουν σε Π.Ν. και Π.Α., θα μπορούσαν να στραφούν προς τον Σ.Ξ. περίπου 5.000-6.000 άτομα. Πρόκειται, εν ολίγοις, για ετήσια προσθήκη ακόμη 5.000-6.000 οπλιτών στις δεξαμενές της εφεδρείας.

Από το 2026

Το μέτρο αυτό θα υλοποιηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2026, καθώς οι σειρές που απομένουν να κληθούν εντός του 2025 έχουν ήδη δρομολογηθεί.

Πρακτικά οι ανάγκες της εφεδρείας αλλά και η μακροπρόθεσμη ανάλυση των πολύ απαισιόδοξων δημογραφικών τάσεων είναι ο κύριος άξονας γύρω από τον οποίο περιστράφηκε όλη η προεργασία που οδήγησε σε αυτή την απόφαση. Επί του πρακτέου, πάντως, οι εγκαταστάσεις του Π.Ν. και της Π.Α. θα φυλάσσονται πλέον από οπλίτες του Στρατού Ξηράς.

Στο πλαίσιο των αλλαγών στη θητεία ο κ. Δένδιας ανακοίνωσε και την αύξηση της μηνιαίας αποζημίωσης των οπλιτών που υπηρετούν. Αυτή τη στιγμή η αποζημίωση είναι 8,8 ευρώ τον μήνα και θα αυξηθεί σε 100 ευρώ τον μήνα (μεικτά, το καθαρό ποσό είναι ελαφρώς χαμηλότερο, περίπου 98 ευρώ) για όσους υπηρετούν στις ηπειρωτικές παραμεθόριες περιοχές και στα νησιά του Αιγαίου, και σε 50 ευρώ στην ενδοχώρα.

Υπάρχουν βέβαια και διακυμάνσεις στους συντελεστές προσαύξησης της αποζημίωσης με βάση κάποια οικογενειακά κριτήρια. Οπως ο ίδιος ο κ. Δένδιας σημείωσε, άγαμος ορφανός από έναν γονέα σήμερα παίρνει 35,22 ευρώ. Με το νέο σύστημα όταν υπηρετεί την πατρίδα θα παίρνει 150 ευρώ. Ενώ όποιος υπηρετεί τη θητεία του και έχει ένα παιδί, σήμερα λαμβάνει 88 ευρώ και με το νέο σύστημα θα παίρνει 200 ευρώ.

Οι αυξήσεις αυτές θα κοστίσουν 25,5 εκατ. ευρώ και προέρχονται στο σύνολό τους από την εξοικονόμηση πόρων που δημιουργούν η νέα Δομή Δυνάμεων, οι συγχωνεύσεις στρατοπέδων και η κατάργηση επιπέδων διοίκησης.

Σε αυτό το πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας για βελτίωση και των συνθηκών ζωής κατά τη διάρκεια της θητείας, ο κ. Δένδιας ανακοίνωσε και 45% αύξηση του κόστους σίτισης των οπλιτών, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 12 εκατ. ευρώ.

Στόχος, όπως είπε, είναι η δημιουργία μηχανισμών τυποποίησης και ελέγχου ασφάλειας και ποιότητας τροφίμων και η βελτίωση της διατροφικής αξίας του συσσιτίου.

Εν ολίγοις ο κ. Δένδιας επιχειρεί με αυτόν τον τρόπο να κρατήσει τους οπλίτες στο τραπέζι των μονάδων και να μειώσει το φαινόμενο απόρριψης τεράστιων ποσοτήτων φαγητού που περισσεύει κάθε μέρα.

Πάνω σε όλες αυτές τις γενικές παραδοχές για τον τρόπο με τον οποίο θα εξελιχθεί εντός των επόμενων ετών η θητεία, σχεδιάζεται και το μοντέλο εφεδρείας που είναι, μεν, στηριγμένο σε παραδείγματα όπως το φινλανδικό, θα προσαρμοσθεί, δε, στη βάση των ιδιαίτερων αναγκών που έχει η Ελλάδα.

Ο κ. Δένδιας ήδη ανακοίνωσε ότι από τη στιγμή που θα παρουσιάσει τις νέες προβλέψεις στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και προτού τεθεί το νομοσχέδιο σε διαβούλευση, είναι διατεθειμένος να δεχθεί οποιαδήποτε προσθήκη προταθεί από τα κόμματα, καθώς, όπως σημείωσε, η εθνική άμυνα αποτελεί μια προσπάθεια που πρέπει να έχει στέρεες ρίζες και συναινέσεις.

Στο πλαίσιο των συζητήσεων για τον εκσυγχρονισμό της θητείας είχαν αναφερθεί και κάποια ενδεχόμενα, όπως, για παράδειγμα, εκείνο της υποχρεωτικής παρουσίασης στον Στρατό στο 18ο έτος της ηλικίας.

Προς το παρόν κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί. Βέβαια, το σύνολο των αλλαγών που ανακοινώθηκαν προχθες για τη θητεία αλλά και ευρύτερα για τον τρόπο οργάνωσης των Ενόπλων Δυνάμεων έχουν ως βασική παραδοχή ότι δεν είναι γραμμένες σε πέτρα, αλλά μπορεί να προσαρμοστούν ανάλογα με τις συνθήκες.

Εκπαίδευση με drones

Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι τους επόμενους μήνες μένει, επίσης, να φανεί κατά πόσον θα ενταχθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των στρατευσίμων η χρήση drones, προκειμένου σταδιακά να υπάρξει και η απαραίτητη εξοικείωση με τα διδάγματα του πολέμου της Ουκρανίας. Αυτή τη στιγμή στη χρήση drones εκπαιδεύονται όλοι όσοι υπηρετούν υπό την αιγίδα της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου, ωστόσο είναι απολύτως σαφές ότι το συγκεκριμένο σύστημα θα αποτελέσει βασικό εξάρτημα κάθε στρατευσίμου που υπηρετεί τη θητεία του εντός των επόμενων ετών.

Όπως είναι γνωστό, ιδανική λύση θα ήταν η παραγωγή τέτοιων drones από την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, καθώς πρόκειται για ένα σύστημα τεχνολογίας η οποία αφενός υπάρχει, αφετέρου εξελίσσεται διαρκώς.

Στα νησιά και στη Θράκη μετατοπίζεται το κέντρο βάρους

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας ανακοίνωσε προχθες και κάποιες αποφάσεις με στόχο την ενδυνάμωση της αυτονομίας των μειζόνων σχηματισμών των Ενόπλων Δυνάμεων. Η πλέον σημαντική αφορά την κατάργηση των ενδιάμεσων επιπέδων διοίκησης, δηλαδή της 1ης Στρατιάς με έδρα τη Λάρισα. Επί του πρακτέου, η Θεσσαλία υπάγεται πλέον στην Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Υποστήριξης Στρατού (ΑΣΔΥΣ), ενώ τα Στρατηγεία ΝΑΤΟ και Ε.Ε. που έχουν ως βάση τη Λάρισα θα παραμείνουν εκεί υπό την ευθύνη του γενικού επιθεωρητή Στρατού. Επειτα από αυτή την εξέλιξη θα υπάρχουν τέσσερις ανώτατες στρατιωτικές διοικήσεις:

Η ΑΣΔΥΣ, η ΑΣΔΗΜ (Ηπείρου και Μακεδονίας), η ΑΣΔΑΜ (Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου) και η ΑΣΔΙΘ (Θράκης). Η ΑΣΔΙΘ ουσιαστικά προκύπτει από την αναβάθμιση του Δ΄ Σώματος Στρατού σε Ανώτατη Διοίκηση, η ΑΣΔΗΜ από την ανάλογη αναβάθμιση του Γ΄ Σώματος Στρατού και η ΑΣΔΑΜ από την αναδιοργάνωση της υφιστάμενης Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης Εσωτερικού και Νήσων (ΑΣΔΕΝ). Παράλληλα, με σκοπό την αναβάθμιση συνολικά των δυνατοτήτων χρήσης μη επανδρωμένων μέσων όλων των ειδών (αεροχημάτων, υποβρυχίων, επιφανείας) θα δημιουργηθούν σχετικές διοικήσεις στο Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.), στην Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) και στην Αεροπορία Στρατού (Α.Σ.).

Η λογική της αναδιοργάνωσης είναι γεωγραφικά απολύτως προφανής και στοχεύει στη σαφή μεταφορά του κέντρου βάρους των Ενόπλων Δυνάμεων προς τα νησιά και τη Θράκη και μακριά από την ενδοχώρα. Λιγότερο προφανής είναι η επιχειρησιακή λογική, όπως αυτή προκύπτει πλέον από την αξιοποίηση των διδαγμάτων του πολέμου της Ουκρανίας, όπου αποδεικνύεται επί καθημερινής βάσης η αξία της αυξημένης αυτονομίας των σχηματισμών που βρίσκονται μακριά από την κεντρική διοίκηση.

Και σε αυτή τη περίπτωση μιλάμε για προσαρμογή, καθώς στην Ουκρανία ο βαθμός αυτονομίας λόγω του πεδίου της μάχης φθάνει ακόμη και σε επίπεδο μικρότερο του λόχου. Η αντιστροφή αυτού του ιεραρχικού υδροκεφαλισμού συνοδεύεται, πασιφανώς, από την αποκέντρωση της λήψης αποφάσεων.

Αμυντική οχύρωση

Στο πλαίσιο της ενίσχυσης των στρατιωτικών υποδομών (σε νησιά και Έβρο) προβλέπεται και ένα πρόγραμμα έργων αμυντικής οχύρωσης, προϋπολογισμού 65 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για έργα υπογειοποίησης υποδομών, συνολικά 207 στην ηπειρωτική Ελλάδα και 315 στη νησιωτική Ελλάδα. Το σύνολο του συγκεκριμένου προγράμματος έργων προβλέπεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέσα στην επόμενη τριετία και αφορά υποδομές που ανήκουν σε όλους τους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων.

Ο κ. Δένδιας προανήγγειλε προχθες ακόμη ένα κύμα συγχωνεύσεων συνολικά 45 στρατοπέδων, πλέον των 136 που είχαν ανακοινωθεί κατά την πρώτη φάση της «Ατζέντας 2030». Θα συγχωνευθούν ακόμη και Στρατιωτικά Δικαστήρια, ώστε από 15 που υπάρχουν σήμερα να φθάσουν στα 6, μόνο σε Αθήνα, Λάρισα, Θεσσαλονίκη και Ξάνθη. Οι συγχωνεύσεις στρατοπέδων, διοικήσεων και ο εξορθολογισμός των δαπανών από όλες τις καταργούμενες δραστηριότητες θα οδηγήσουν σε εξοικονόμηση πόρων 85 εκατ. ευρώ τον χρόνο.

Ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε και στις πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί έως τώρα προκειμένου να προχωρήσουν μέτρα στήριξης των στρατιωτικών και των οικογενειών τους, όπως το στεγαστικό πρόγραμμα. Στις 799 κατοικίες που υπάρχουν ήδη και χτίστηκαν μεταξύ 2004 και 2024, θα προστεθούν στην πρώτη φάση του στεγαστικού προγράμματος ακόμη 1.059 κατοικίες έως τον Αύγουστο του 2026. Και φιλοδοξία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας είναι στην επόμενη φάση αυτού του προγράμματος να προστεθούν ακόμη 1.000 κατοικίες.

ΠΗΓΗ: kathimerini.gr